|
|
| Ανθρωπολογικό υλικό |
Τα ανθρώπινα οστά και δόντια αποτελούν συνήθως τα μόνα φυσικά κατάλοιπα των ανθρώπων που δημιούργησαν τον υλικό πολιτισμό τον οποίο οι αρχαιολόγοι καλούνται να ερμηνεύσουν. Από τη στιγμή που εντοπιστεί μια ταφή κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, το χώμα που αποτελεί το γέμισμά του αφαιρείται προσεκτικά μέχρι να αποκαλυφθεί πλήρως ο σκελετός. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο να παραμείνουν τα οστά στην αρχική τους θέση.
Μετά τη φωτογράφιση, σχεδιάση, και καταγραφή του σκελετού τα οστά αφαιρούνται προσεκτικά από το χώμα. Τα κατάλοιπα διαφορετικών σκελετών φυλάσσονται χωριστά και το χώμα κοσκινίζεται για να εντοπιστούν τα μικρά οστά και δόντια καθώς και μικρά ευρήματα (π.χ. χάντρες) και οστά ζώων που μπορεί να είχαν τοποθετηθεί ως κτερίσματα. Ακολουθεί η ανθρωπολογική μελέτη των σκελετικών καταλοίπων, που δίνει πληροφορίες για πτυχές της ανθρώπινης ζωής για τις οποίες συχνά δεν υπάρχουν άλλες πηγές. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής: |
| |
| Δημογραφικές πληροφορίες |
 Οι σημαντικότερες δημογραφικές πληροφορίες αφορούν στο φύλο και στην ηλικία θανάτου. Τα βασικότερα διαγνωστικά στοιχεία για το καθορισμό του βιολογικού φύλου σε σκελετούς ενηλίκων ατόμων βρίσκονται στα οστά της λεκάνης και στο κρανίο. Η ηλικία θανάτου μπορεί να διαπιστωθεί με σχετική ακρίβεια ως την ηλικία των 15 περίπου χρόνων, ενώ στα ενήλικα άτομα είναι πιο επισφαλής και υπολογίζεται συνήθως κατά προσέγγιση, εντάσσοντας το άτομο σε μια ηλικιακή ομάδα των δέκα χρόνων. |
| |
| Διατροφικές συνήθειες |
| Η μελέτη των χαρακτηριστικών των οστών και των δοντιών ενός σκελετού αποκαλύπτει στοιχεία για τις διατροφικές του συνήθειες. Αυτά μπορούν να συσχετιστούν με συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (ηλικιακές, συγγενικές, φυλετικές) παρέχοντας έτσι πολύτιμες πληροφορίες για την ύπαρξη κοινωνικών διαφοροποιήσεων. |
| |
| Δεσμοί συγγένειας |
| Μέσω της παρατήρησης συγκεκριμένων σκελετικών μορφολογικών γνωρισμάτων που μεταβιβάζονται κληρονομικά ή μέσω της ανάλυσης του αρχαίου DNA (aDNA) μπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη συγγενικών δεσμών ανάμεσα σε μια ομάδα ταφών, σε δύο σκελετούς που θάφτηκαν μαζί ή και στο σύνολο του σκελετικού υλικού. |
| |
| Παλαιοπαθολογικές πληροφορίες |
| Η παλαιοπαθολογία είναι η μελέτη των ασθενειών και των τραυμάτων που μπορούν να παρατηρηθούν σε αρχαιολογικούς σκελετούς. Παρέχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα επίπεδα υγείας του πληθυσμού, για τον τρόπο ζωής του και για το ευρύτερο περιβάλλον. |
| |
| Μοντέλο απασχόλησης |
| Μέσω της ανάλυσης των αρθροπαθειών, αλλά κυρίως μέσω της μελέτης των δεικτών μυϊκής καταπόνησης, δηλαδή της μερικής οστεοποίησης των τενόντων, έχουμε σημαντικές ενδείξεις για τα επίπεδα δραστηριότητας και το μοντέλο απασχόλησης του ατόμου ή του πληθυσμού. |
| |
| Ταφικές πρακτικές |
Πολύτιμες πληροφορίες εξάγονται σχετικά με τις ταφικές πρακτικές και τη μεταχείριση των νεκρών. Στις Νεολιθικές θέσεις του Ελλαδικού χώρου έχουν εντοπιστεί ενταφιασμοί και καύσεις που μπορεί να αποτελούν τμήμα ενός οργανωμένου νεκροταφείου ή να είναι μεμονωμένες ταφές μέσα στους οικισμούς. Επιπρόσθετα, συχνή είναι η εύρεση μεμονωμένων ανθρώπινων οστών μέσα στις οικιστικές επιχώσεις.
 
|
|
|
