|
|
| Κεραμική ανάλυση |
 Από τα αντικείμενα που οι νεολιθικοί άνθρωποι χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους ζωή, η κεραμική έχει εξέχοντα ρόλο λόγω του υψηλού βαθμού διατήρησης ως υλικό και λόγω της πληθώρας νοημάτων που περιέχει. Τα αγγεία είναι χρηστικά αντικείμενα, προϊόντα τεχνολογικής παράδοσης και μέσω της κατασκευής και της χρήσης αποκτούν ειδικό νόημα. Η μελέτη της κεραμικής προσφέρει πληροφορίες για βασικούς τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως είναι η οικονομία, το σύστημα παραγωγής και ανταλλαγών, οι διατροφικές συνήθειες, η πολιτισμική ταυτότητα των κατασκευαστών και των χρηστών τους. Επίσης, συνεισφέρει σημαντικά στη χρονολόγηση των αρχαιολογικών καταλοίπων |
| |
| Προκαταρκτική εξέταση |
Στο πλαίσιο της ανασκαφής, η κεραμική ανάλυση διεξάγεται σε δυο επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο αφορά στην εξέταση των μορφολογικών και τεχνολογικών χαρακτηριστικών του συνόλου της κεραμικής που προέρχεται από κάθε ανασκαφική ενότητα.  Σε αυτό το στάδιο έμφαση δίνεται στην παρατήρηση των μορφολογικών και στιλιστικών χαρακτηριστικών που δίνουν πληροφορίες για την χρονολόγηση της κεραμικής και των ανασκαφικών ενοτήτων. Επίσης, εξετάζεται η ταφονομία της κεραμικής, που προσφέρει ενδείξεις για των σχηματισμό των αρχαιολογικών αποθέσεων του νεολιθικού οικισμού. Τέλος, σημειώνονται στοιχεία που αφορούν στην χρήση των αγγείων και κατ’ επέκταση για την χρήση του χώρου από τον οποίο αυτά προέρχονται. |
| |
| Προκαταρκτικές παρατηρήσεις |
| Οι πρώτες αυτές παρατηρήσεις συνεισφέρουν στη χρονολόγηση του οικισμού και τον προσδιορισμό των επεισόδιων κατοίκησης του λόφου. Ακόμα, προσφέρουν αρκετές πληροφορίες για την τεχνολογία της κεραμικής και για τις αλλαγές στην παραγωγή της, που πραγματοποιούνταν με την πάροδο του χρόνου. Ταυτόχρονα, προσφέρουν στοιχεία για τις καθημερινές δραστηριότητες, την πολιτισμική ταυτότητα των κατοίκων και της σχέσεις τους με άλλες περιοχές. |
 
|
| |
| Μακροσκοπική εξέταση |
| Το δεύτερο επίπεδο της ανάλυσης της κεραμικής αφορά την διεξοδική μελέτη όλων των χαρακτηριστικών της κεραμικής και όλης της ποσότητας. Η σύγχρονη μελέτη της κεραμικής συμπεριλαμβάνει την μακροσκοπική εξέταση των μορφολογικών, τεχνολογικών και στιλιστικών χαρακτηριστικών των αγγείων. Αρχικά καταγράφεται το σχήμα και το μέγεθος των αγγείων, που δίνουν στοιχεία για την μορφολογία τους. Σημειώνονται παρατηρήσεις για τη σύσταση της κεραμικής ύλης, τους τρόπους κατασκευής, την επεξεργασία της επιφάνειας, την όπτηση και τη διακόσμηση που δίνουν πληροφορίες για την τεχνολογία της κεραμικής. Τέλος, προσεγγίζονται τα θέματα και το χρώμα της διακόσμησης που συνιστούν τα στιλιστικά της χαρακτηριστικά. Οι παραπάνω παρατηρήσεις αναλύονται στατιστικά και συντελούν στην ουσιαστική κατανόηση των χρηστικών και τεχνολογικών επιλογών των κατοίκων του Νεολιθικού οικισμού, των αντιλήψεών τους και της ίδιας της πολιτισμικής και ατομικής τους ταυτότητας. |
| |
| Εργαστηριακές μελέτες |
 Οι εργαστηριακές αναλύσεις συμπληρώνουν την εικόνα. Η λεγόμενη πετρογραφική και χημική ανάλυση της κεραμικής ύλης και της πρώτης ύλης της διακόσμησης δίνει στοιχεία για την τεχνολογία της κεραμικής (λ.χ. υποδεικνύουν την ποικιλομορφία των συνταγών που εφάρμοζαν οι αγγειοπλάστες, τις πηγές πρώτης ύλης και προέλευσης της κεραμικής κλπ.) που είναι ενδείξεις της πολιτισμικής και της γεωγραφικής προέλευσης των αγγείων. Έτσι, ανιχνεύονται οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων των διαφόρων περιοχών, ανασυντίθεται το σύστημα ανταλλαγών κλπ. Παράλληλα, οι χημικές αναλύσεις των καταλοίπων τροφής δίνουν στοιχεία για το είδος της τροφής που μαγειρευόταν στα αγγεία και υποδεικνύουν τη σημασία που μπορεί να είχαν κάποιες τροφές για τα μέλη μιας κοινωνίας. Επιπλέον, υποδεικνύουν τους τρόπους παρασκευής και την ποικιλία της τροφής. Οι αναλύσεις αυτές προσφέρουν τις μόνες ασφαλείς ενδείξεις για την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και λαχανικών στις κοινωνίες, για τις οποίες δεν έχουμε ούτε παραστάσεις ούτε γραπτές πηγές. |
| |
| Στάδιο έρευνας |
| Τόσο η μακροσκοπική εξέταση όσο και η εργαστηριακή ανάλυση της κεραμικής δεν έχουν προχωρήσει ακόμα, καθώς η έρευνα στον οικισμό βρίσκεται σε εξέλιξη. Ήδη, ωστόσο, η προκαταρκτική μελέτη έχει δώσει σημαντικά στοιχεία για πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής των προϊστορικών κατοίκων των Παλιαμπέλων και έχει βοηθήσει αρκετά στο να αντιληφθούμε καλύτερα τη θέση του συγκεκριμένου πληθυσμού μέσα στον ευρύτερο πολιτισμικό χάρτη της περιοχής. |
|
|
