Εξερευνήστε το πρόγραμμα
Ανασκαφή
Από το 2000 και κάθε χρονιά οργανώνονται ανασκαφικές εργασίες με τη συμμετοχή πολλών ερευνητών και σπουδαστών από διάφορα ιδρύματα και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του Εξωτερικού. Η έρευνα επικεντρώνεται σε πέντε κύριες περιοχές, η πρώτη στη βορειοανατολική παρειά του λόφου, η δεύτερη προς τα βόρεια, η τρίτη στην κορυφή, η τέταρτη στη νότια πλευρά και η πέμπτη στη νοτιοανατολική παρειά. Μέχρι σήμερα έχουν ερευνηθεί περίπου 560 τ.μ. της τούμπας φέρνοντας στο φως σημαντικά ευρήματα και πλήθος πληροφοριών για τους προϊστορικούς κατοίκους των Παλιαμπέλων. Η έρευνα συνεχίζεται με ταυτόχρονη μελέτη του υλικού και σχέδια για μελλοντικές επεκτάσεις.
 
Ανασκαφική διαδικασία
Η έρευνα ενός προϊστορικού οικισμού δεν είναι μια απλή διαδικασία που περιορίζεται στην εύρεση των αρχιτεκτονικών λειψάνων και των κινητών ευρημάτων (αγγείων, ειδωλίων, εργαλείων, κλπ). Η περισυλλογή πληροφοριών που σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων αποτελεί κεντρικό στόχο μιας σύγχρονης αρχαιολογικής ανασκαφής. Η ίδια η διεξαγωγή της ανασκαφής απαιτεί εξαιρετικά μεθοδική και προσεκτική εργασία, η οποία γίνεται με τη χρήση ιδιαίτερα εντατικών τεχνικών.

Όλα τα στρώματα που ερευνούνται κοσκινίζονται στη διάρκεια της ανασκαφής με προσοχή και συλλέγονται όλα τα ευρήματα με μέγεθος ακόμα και εκατοστού. Σημαντικό μέρος των στρωμάτων κοσκινίζεται με νερό, ώστε να εντοπίζονται τα πολύ μικρά ευρήματα που δεν είναι ευδιάκριτα πάνω στο σκάμμα στη διάρκεια των εργασιών (χάντρες), και να διαχωρίζονται τα ευαίσθητα οργανικά κατάλοιπα (σπόροι, ίχνη ξυλάνθρακα) που περιέχουν σημαντικές πληροφορίες. Επιπλέον, παίρνονται δείγματα χώματος με σκοπό την λεπτομερή ανάλυση των ιζημάτων και δείγματα ξυλάνθρακα, όπου εντοπιστεί, με σκοπό τον προσδιορισμό της ηλικίας του στρώματος.
 
Ανασκαφική τεκμηρίωση
Η ανασκαφή αποτελεί μια διαδικασία που καταστρέφει το αντικείμενο της μελέτης της. Εφόσον η επανάληψή της είναι αδύνατη, η συστηματική καταγραφή κάθε πληροφορίας είναι απαραίτητη προκειμένου να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα. Κάθε ανασκαφέας κρατάει ημερολόγιο που περιγράφει την πρόοδο των εργασιών και τις παρατηρήσεις του/της για κάθε ορισμένη περιοχή που σκάβει (ονομάζεται και ανασκαφική ενότητα), καθώς και κατάλογο με τα ευρήματα και τις αρχιτεκτονικές κατασκευές που αποκαλύπτει. Η συχνή φωτογράφηση των σκαμμάτων είναι απαραίτητο στοιχείο της τεκμηρίωσης. Τέλος, σε τακτά διαστήματα γίνονται μαγνητοσκοπήσεις κατά τη διάρκεια των εργασιών που χρησιμεύουν ως αρχείο του τρόπου ανασκαφής και του προβληματισμού που εμπεριέχει η ανασκαφική διαδικασία.
 
Ψηφιακή τεχνολογία
Η ψηφιακή τεχνολογία παίζει κεντρικό ρόλο στο πρόγραμμα των Παλιαμπέλων. Για όλα τα ευρήματα παίρνονται ακριβείς συντεταγμένες με τη χρήση ψηφιακής φωτογραμμετρίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συντεταγμένες καταγράφονται βάσει του εθνικού δικτύου. Ψηφιακή, επίσης, είναι και η τοπογραφική αποτύπωση όλων των αρχιτεκτονικών ευρημάτων καθώς και της στρωματογραφίας του οικισμού. H μεθοδολογία που ακολουθείται, έχει αναπτυχθεί μέσω παλαιότερου ερευνητικού προγράμματος της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ σε συνεργασία με τον καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής Π. Πατιά. Η διερεύνηση της δυνατότητας ασύρματων δικτύων για την τεκμηρίωση της ανασκαφικής διαδικασίας στο μέλλον είναι αντικείμενο παράλληλης έρευνας, και στηρίζεται στην εμπειρία της ερευνητικής ομάδας από τη συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα PAST.
 
Εργαστηριακή υποστήριξη
Σε μια σύγχρονη ανασκαφή οι εργασίες δεν περιορίζονται στο πεδίο. Συμπληρώνονται από παράλληλη δουλειά στο εργαστήριο, όπου το προσωπικό προχωράει σε μια πρωτογενή καταγραφή των ευρημάτων και ενημερώνει τους ανασκαφείς για τις επιχώσεις που σκάβει. Για παράδειγμα, είναι δυνατό να δίδονται στους ανασκαφείς σχεδόν άμεσα πληροφορίες για αποθέσεις πλούσιες σε σπόρους, ενώ αποφάσεις σχετικά με την ανασκαφή υποστηρίζονται από την γρήγορη πληροφόρηση σχετικά με τη χρονολόγηση, την ακεραιότητα και χρήση των στρωμάτων που προέρχονταν από μια πρώτη εξέταση της κεραμικής. Με αυτό τον τρόπο ελέγχεται η ερμηνεία των ανασκαφέων στο πεδίο και προχωράει η μελέτη των ευρημάτων ενόσω διαρκεί η ανασκαφή.