|
|
| Παλαιοικονομία |
 Εκτός από τα ανόργανα κατάλοιπα του ανθρώπινου υλικού πολιτισμού, που αποτέλεσαν αντικείμενο ανάλυσης της αρχαιολογικής επιστήμης από την εποχή της σύστασής της, η σύγχρονη έρευνα του παρελθόντος εντάσσει στο γνωστικό της πεδίο τα βιο-αρχαιολογικά (οργανικά) κατάλοιπα, μια ομάδα ευρημάτων ιδιαίτερα χρήσιμων για την κατανόηση της καθημερινής ζωής και του περιβάλλοντος στο παρελθόν. Τα βιο-αρχαιολογικά ευρήματα ενέχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν σκεφτεί κανείς ότι οι δεσμοί του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο είναι τόσο παλιοί όσο ο ίδιος ο πολιτισμός του. |
| |
| Αρχαιοβοτανική |
Σπόροι, καρποί και άλλα φυτικά μέρη εντοπίζονται συχνά στις ανασκαφές αρχαιολογικών θέσεων, ενσωματωμένοι στο στρωματογραφικό αρχείο και διατηρημένοι σε απανθρακωμένη συνήθως μορφή.  Ο κλάδος που εξετάζει τις φυτικές αυτές συγκεντρώσεις καλείται αρχαιοβοτανική και επιδιώκει να εξιχνιάσει, μέσα από τη μελέτη τους, ζητήματα σχετικά με την οργάνωση της οικονομίας προϊστορικών και ύστερων κοινωνιών, τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων, τις μεθόδους καλλιέργειας της γης, τις εξειδικευμένες χρήσεις του χώρου (χώροι αποθήκευσης, τροφοπαρασκευής, εξειδικευμένης επεξεργασίας κάποιων φυτών για την παραγωγή δευτερογενών προϊόντων κλπ.) τους τρόπους διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος και κάποιες πτυχές των κονωνικών και πολιτισμικών τους εκφράσεων. |
 Στην περίπτωση των Παλιαμπέλων η αρχαιοβοτανική έρευνα ξεκινά στο πεδίο της ανασκαφής με τη συλλογή δειγμάτων χώματος από τις ενότητες που ανασκάπτονται και ολοκληρώνεται με τη συγγραφή της ερμηνευτικής απόπειρας του συνόλου των δεδομένων. Στο ενδιάμεσο παρεμβάλλεται μια σειρά σταδίων που αφορούν στην καταγραφή των δειγμάτων, στον καθαρισμό τους από τον μεγάλο όγκο του χώματος, στη διαλογή των  δειγμάτων στο εργαστήριο με τη χρήση στερεο-μικροσκοπίου, ώστε να διαχωριστούν τα φυτικά μέρη από το υπόλοιπο περιεχόμενο του δείγματος, στην ταύτιση των φυτικών ειδών που απαντώνται βάσει των μορφολογικών τους χαρακτηριστικών με τη χρήση συστηματικής συγκριτικής συλλογής σπόρων και εξειδικευμένων εγχειριδίων και τέλος, στην ποσοτική ανάλυση των δεδομένων με τη χρήση ειδικών προγραμμάτων σε Η/Υ. |
| |
| Αρχαιοζωολογία |
Η αρχαιοζωολογία αναφέρεται στη μελέτη των οστών ζώων που συλλέγονται από τα αρχαιολογικά στρώματα. Μέσα από την αρχαιοζωολογική ανάλυση συγκεντρώνονται πληροφορίες σχετικές με τη σύνθεση των κοπαδιών, την εκμετάλλευση των ζώων για κρέας ή δευτερογενή προϊόντα (γάλα, μαλλί). Επίσης, η ύπαρξη οστών που ανήκουν στην άγρια πανίδα προσφέρει πληροφορίες για την εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος.
Η διαχείριση των κοπαδιών εντάσσεται στο γενικότερο οικονομικό σύστημα εκμετάλλευσης που εφαρμόζει ο οικισμός. Η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα που αποτυπώνεται στο αρχαιοζωολογικό υλικό μεταφέρει πληροφορίες και για τις ιδέες των ανθρώπων, την κοινωνική διαστρωμάτωση και τις συμβολικές πρακτικές.
Στα Παλιάμπελα έχει δοθεί έμφαση στην συλλογή και αναλυτική καταγραφή των οστών ζώων από κάθε ανασκαφική ενότητα. Αφού έχουν συλλεχθεί, τα οστά πλένονται και καταγράφονται. Η καταγραφή περιλαμβάνει στοιχεία αναγνώρισης είδους ζώου, φύλου ή ηλικίας και καταγράφονται τα σημάδια κοπής ή καύσης που υποδηλώνουν τους τρόπυς χρήσης και απόρριψης. Αφου καταγραφούν αναλύεται η κατανομή τους στα στρώματα και στο χώρο της ανασκαφής σε μια προσπάθεια να φανερωθούν καταναλωτικές, κοινωνικές ή συμβολικές πρακτικές. |
| |
| Όστρεα |
 Βασικός στόχος της μελέτης των οστρέων είναι η κατανόηση τόσο της οικονομικής, όσο και της γενικότερης σημασίας τους στην καθημερινή ζωή των κατοίκων του οικισμού. Η πολύπλευρη χρήση των οστρέων - είδος φαγητού, υλικό για την κατασκευή χρηστικών και καλλωπιστικών αντικειμένων, διακοσμητικό και συμβολικό αντικείμενο, συμπληρωματικό υλικό σε κατασκευές - καθιστά το υλικό κατάλληλο για τη διερεύνηση πλήθους ζητημάτων. Επιπλέον, η παρουσία τους δίνει πληροφορίες για το περιβάλλον της εποχής που χρησιμοποιήθηκε η θέση και η ανθεκτικότητά τους βοηθά στην ερμηνεία των μεταποθετικών διαδικασιών σε ένα αρχαιολογικό σύνολο.
Η μέθοδος καταγραφής και μελέτης καλείται να δώσει απαντήσεις και να ελέγξει υποθέσεις σχετικά την ευρεία χρήση των οστρέων και επομένως τα μεθοδολογικά εργαλεία πρέπει προσεκτικά να επιλεγούν. Κατά την πρώτη φάση της καταγραφής, ταυτίστηκαν τα είδη, μετρήθηκε το βάρος ανά είδος και καταμετρήθηκε η ποσότητα των ατόμων, ολόκληρων και θραυσμάτων ανά είδος, εντοπίστηκαν όσα έφεραν ίχνη επεξεργασίας ή κατανάλωσης, και διαχωρίστηκαν όσα είχαν συλλεχθεί νεκρά. Σε δεύτερη φάση έγινε η επεξεργασία των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων στους διαφορετικούς χωρικούς ορίζοντες. |
|
|
