Εξερευνήστε το πρόγραμμα
Στρωματογραφία/Αρχιτεκτονική
Σε κάθε αρχαιολογική θέση το χώμα αποτελεί το συνδετικό υλικό όλων των ευρημάτων που αναζητά μια ανασκαφή. Το έργο του αρχαιολόγου, ωστόσο, δεν συνίσταται στην απομάκρυνση του χώματος με σκοπό την αποκάλυψη των επιθυμητών υλικών καταλοίπων. Το ίδιο το χώμα αποτελεί πηγή πληροφορίας και κάθε σύγχρονη ανασκαφή προσπαθεί σχολαστικά να καταγράψει τα χαρακτηριστικά του, ώστε να κερδίσει λίγα ακόμη στοιχεία που θα βοηθήσουν στο δύσκολο έργο της ανασύνθεσης των γεγονότων που διαμόρφωσαν την αρχαιολογική θέση στο χρόνο.
 
Στρωματογραφία
Η διαδοχική συσσώρευση των καταλοίπων της ανθρώπινης δραστηριότητας και των φυσικών ιζημάτων δημιουργεί διακριτά στρώματα, που στο σύνολό τους αποτελούν τον αρχαιολογικό οικισμό. Η στρωματογραφία απεικονίζει το σύνολο των αρχαιολογικών στρωμάτων που έχουν ερευνηθεί και η σωστή ερμηνεία και τεκμηρίωσή της συνιστά τον σημαντικότερο στόχο της ανασκαφής. Κατά την αφαίρεση του χώματος, ο ανασκαφέας προσπαθεί να ξεχωρίσει το ένα στρώμα από το άλλο, ώστε μέσω της χωρικής συνάφειας να κατανοήσει τη χρονική σειρά εναπόθεσής τους. Γι' αυτό το λόγο, οι στρωματογραφικές σχέσεις μεταξύ των αρχαιολογικών ιζημάτων καταγράφονται και απεικονίζονται διαγραμματικά (Harris Matrix). Η ανάλυση της στρωματογραφίας αποκαλύπτει τη σειρά, τον τρόπο και τον χαρακτήρα της ανθρώπινης δραστηριότητας που έχει αποτυπωθεί στα στρώματα.
 
Ανασκαφική ενότητα
Βασική μονάδα της ανασκαφής είναι η ανασκαφική ενότητα (πάσα). Προσδιορίζεται από τον ανασκαφέα και αποτελεί το μικρότερο κομμάτι στο οποίο μπορεί να χωριστεί ένα στρώμα. Αν και ορίζεται υποκειμενικά, επιδιώκεται η παρακολούθηση της φυσικής στρωματογραφίας, έτσι ώστε, σε κάθε πάσα, να περιλαμβάνονται αντικείμενα που ανήκουν στο ίδιο αρχαιολογικό επεισόδιο. Τα όριά της προσδιορίζονται τοπογραφικά με τη βοήθεια ειδικών οργάνων, ο όγκος της υπολογίζεται σε λίτρα και τα περιεχόμενά της αποθηκεύονται ξεχωριστά. Στο ημερολόγιο της ανασκαφής υπάρχουν ειδικά πεδία όπου καταγράφονται οι ερμηνευτικές παρατηρήσεις για την πιθανή χρήση του χώρου κατά την αρχαιότητα και σημειώνονται τα διάφορα χαρακτηριστικά του χώματος, όπως το χρώμα, η υφή, η συνεκτικότητα, τα περιεχόμενα, η διάστρωση, η υγρασία, οι μεταποθετικοί παράγοντες που το επηρέασαν. Τέλος, λαμβάνονται δείγματα χώματος για το αρχείο, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα της επανεξέτασής τους αργότερα.
 
Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα
Η αφαίρεση των στρωμάτων αποκαλύπτει συχνά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα (ακίνητα ευρήματα) σε διάφορους βαθμούς διατήρησης. Όταν το εύρημα έχει σαφή μορφή, συμπληρώνονται τα χαρακτηριστικά του σε ειδικές φόρμες καταγραφής. Έμφαση δίνεται στην περιγραφή του, τη σχεδίαση με ακριβείς συντεταγμένες, την καταγραφή των στρωματογραφικών του σχέσεων, την πιθανή του συσχέτιση με διακριτά δάπεδα και την πρώτη ερμηνεία της λειτουργίας του.
 
Ερμηνεία πεδίου
Επομένως, κατά τη διάρκεια της ανασκαφής γίνονται αντιληπτές οι χρονικές και χωρικές σχέσεις κάθε αναγνωρίσιμου ανθρωπογενούς επεισοδίου και δημιουργείται μια πρώτη εικόνα για τα χαρακτηριστικά και τους συσχετισμούς των ευρημάτων που αποκαλύπτονται. Οι πρώτες αυτές παρατηρήσεις είναι πολύ σημαντικές για την πορεία της έρευνας, καθώς διαμορφώνουν νέα ερωτήματα προς διερεύνηση και καθοδηγούν τη μετα-ανασκαφική μελέτη, που έχει ως στόχο να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει τις αρχικές υποθέσεις.